Հայտնի է, որ հիվանդությունների բուժման նպատակով ստեղծվող դեղերն ունեն նաև կողմնակի ազդեցություններ, որոնք երբեմն կյանքի սպառնալիք են: Բացարձակ անվտանգ դեղեր չկան: Ավելին, դեղակիրառման ժամանակ կարող են լայնածավալ դրսևորում ունենալ դեղերի կողմնակի ազդեցություններ (ԴԿԱ), որոնք չեն գրանցվել կլինիկական փորձարկումների ժամանակ, քանի որ վերջիններս իրականացվում են սահմանափակ հիվանդների խմբում: ԴԿԱ-երի հայտնաբերումը, գրանցումն ու պարբերական վերլուծությունը (ԴԵՂԱԶԳՈՆՈՒԹՅՈՒՆ) անհրաժեշտ են դեղերի ցուցումները, հակացուցումները, կողմնակի ազդեցությունները, դեղաչափումը ճշգրտելու նպատակով:
ՀՀ «Դեղերի մասին» օրենքի համաձայն` «Դեղերի սպառում ու կիրառում իրականացնող բուժկանխարգելիչ հիմնարկությունները, դեղատներն ու կազմակերպությունները պարտավոր են կառավարության լիազորած մարմնին անհապաղ տեղեկացնել անհայտ կողմնակի ազդեցությունների զարգացման բոլոր դեպքերի մասին»:
Կառավարական լիազորված մարմին համարվող առողջապահության նախարարության հանձնարարության համաձայն ՀՀ-ում ԴԿԱ-երի մշտական դիտարկում իրականացնում է Դեղերի և բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոնը, որը 1997-ից ԱՀԿ-ի ԴԿԱ-երի դիտարկման Միջազգային Ծրագրի անդամ է (Ուպսալա, Շվեդիա):
ԴԿԱ-երի դիտարկում իրականացնելու նպատակով Կենտրոնում, միջազգային պահանջներն ու հանձնարակականները հաշվի առնելով, ստեղծվել է ԴԿԱ-երի գրանցման քարտ-հայտագրի ձև, որն ակտիվորեն տարածվում է առողջապահության աշխատակիցների միջև:
- Քարտը լրացնելը բավականին հեշտ է, իրականացվում է հարցերին «այո» / «ոչ» պատասխանելով` խնայելով լրացման վրա ծախսվող ժամանակը:
- Քարտում լրացվող անձնական տեղեկությունները հրապարակման ենթակա չեն:
- Քարտը եռալեզու է` հնարավորություն ընձեռելով այն լրացնել հայերեն, ռուսերեն և անգլերեն լեզունելով:
Քարտում կարելի է նաև լրացնել կասկածվող կամ ոչ լիարժեք տվյալներ:
Քարտը բաղկացած է չորս բաժիններից`
ա/ տեղեկություններ հիվանդի մասին: Ներառում է հիվանդի մասին անկետային տվյալներ,
անուն, ազգանուն, հայրանուն (գաղտնիության դեպքում կարող են կոդավորվել),
- տարիքն ու ծննդյան ամսաթիվը,
- սեռը,
- քաշը (կգ):
բ/ Դեղի կողմնակի ազդեցություն կամ արտադրական թերություն: Նախատեսված է դեղի կողմնակի ազդեցության կամ արտադրական թերության նկարագրման համար և ներառում է հետևյալ տվյալները.
- կողմնակի ազդեցության կամ արտադրական թերության նշում,
- հայտնաբերման ամսաթիվը (օրը, ամիսը, տարին),
- տեղեկացման ամսաթիվը (օրը, ամիսը, տարին),
- տեղեկության պատճառը (մահ, կյանքին սպառնալիք, հոսպիտալացում, հաշմանդամություն, բնածին արատ, անաշխատունակություն, այլք),
- ախտորոշման կիրառված մեթոդներ,
- հիվանդության համառոտ նկարագիրն ու յուրահատկությունները:
գ/ Կասկածելի դեղ (դեղեր): Նշվում են կասկածելի դեղը կամ դեղերը, որոնցով պայմանավորված է կողմնակի ազդեցությունը: Բաժինը ներառում է հետևյալ տեղեկատվությանը.
- դեղի անվանումը, դեղաձևը, արտադրողը, սերիան,
- դեղաչափը,
- նշանակման ցուցումները,
- ընդունման տևողությունը:
դ/ Տեղեկացնողի տվյալներ: Դրանք պետք է ամբողջական լինեն` մանրամասները պարզաբանելու նպատակով տեղեկացնողի հետ կապվելու հնարավոր անհրաժեշտությունից ելնելով.
- տեղեկացնողի անունը, ազգանունը, հայրանունը, աշխատավայրը, հեռախոսը,
- մասնագիտությունը,
- պաշտոնը:
Քարտի վրա նշվում են նաև հասցեն, որով պետք է ուղարկվեն լրացված քարտերը, և այն հեռախոսահամարներն ու ֆաքսը, որոնցով արտակարգ դեպքերում հնարավոր կլինի տեղեկացնել:
Տեղեկացնելով դեղերի կողմնակի ազդեցությունների մասին` դուք կօգնեք հազարավոր հիվանդների:
Դեղերի անվտանգության դիտարկման բաժին
ԹԵԺ ԳԻԾ՝ (+374 10) 20-05-05, (+374 96) 22-05-05
